Κάθε σύγχρονο κράτος που θέλει να βελτιώνει την ποιότητα ζωής και να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και τις ανάγκες των πολιτών του, πρέπει να προσφέρει στους πολίτες του, πρώτα και πάνω απ΄ όλα, ασφάλεια.
ΙΩΝΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΙΩΝΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
Κάθε σύγχρονο κράτος που θέλει να βελτιώνει την ποιότητα ζωής και να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και τις ανάγκες των πολιτών του, πρέπει να προσφέρει στους πολίτες του, πρώτα και πάνω απ΄ όλα, ασφάλεια.
Χωρίς προηγούμενο η λήψη νομοθετικών και άλλων μέτρων για πάταξη της διαφθοράς στην Αστυνομία, στη δημόσια διοίκηση, αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, επισημαίνει σε συνέντευξή του στην «Αλήθεια» ο υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Ιωνάς Νικολάου. Ο υπουργός Δικαιοσύνης, αναφέρεται στα οκτώ νομοσχέδια που προωθούνται και στοχεύουν στην αποτελεσματική πάταξη του φαινομένου της διαφθοράς στην Αστυνομία. Για το νομοσχέδιο καταπολέμησης της χειραγώγησης αθλητικών γεγονότων, σημειώνει ότι οδηγείται σύντομα στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση. Όσον αφορά την διαδικασία της πλήρωσης 250 θέσεων στην Αστυνομία και την Πυροσβεστική, εκτιμά ότι θα ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο - Ιούλιο. Μας επεσήμανε επίσης ότι είναι γεγονός και η ετοιμασία του νομοσχεδίου για την αυτονόμιση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, το οποίο εντός Μαρτίου θα οδηγηθεί στη Νομική Υπηρεσία.
Σε ποιο στάδιο βρίσκονται τα νομοσχέδια για πάταξη της διαφθοράς και πώς γενικότερα αντιμετωπίζεται το φαινόμενο;
Αναγνωρίζοντας την διαχρονική ύπαρξη κρουσμάτων διαφθοράς στην Αστυνομία, προχωρήσαμε σε διεξαγωγή μελέτης από την οποία διαφάνηκαν οι διάφοροι τύποι διαφθοράς. Έτσι προχωρήσαμε στη σύνταξη ενός πακέτου νομοσχεδίων με σκοπό την αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου. Τα έξι από τα οκτώ νομοσχέδια τα οποία έχουν συνταχθεί από το υπουργείο Δικαιοσύνης, έχουν ήδη κατατεθεί στην Βουλή των Αντιπροσώπων. Τα πέντε από τα νομοσχέδια αυτά στοχεύουν στο να ρυθμίσουν τα θέματα διαφθοράς στην Αστυνομία, ενώ το έκτο νομοσχέδιο ενισχύει τις δυνατότητες της Αστυνομίας να διερευνήσει αποτελεσματικότερα το οργανωμένο έγκλημα, αλλά και θέματα που αφορούν την διαφθορά. Υπάρχει ένα νομοσχέδιο το οποίο τροποποιεί τον Νόμο της Αστυνομίας με τον οποίο ξεκαθαρίζεται ποιες είναι οι εν δυνάμει πράξεις διαφθοράς, ποιες είναι οι υποχρεώσεις των μελών της Αστυνομίας και καθορίζονται τα αδικήματα τα οποία σχετίζονται με την διαφθορά. Υπάρχει παράλληλα το νομοσχέδιο με το όποιο ρυθμίζεται η λειτουργία της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου στην Αστυνομία. Τέσσερα νομοσχέδια τροποποιούν τους κανονισμούς που αφορούν τους πειθαρχικούς, τους γενικούς κανονισμούς και τις προαγωγές. Με τον τρόπο αυτό προσπαθούμε να διαμορφώσουμε ένα πιο αποτελεσματικό πλαίσιο, που αφορά την διερεύνηση την πρόληψη και την καταστολή πράξεων διαφθοράς, καθώς επίσης και τα θέματα που έχουν να κάνουν με τις πειθαρχικές διαδικασίες στην Αστυνομία. Ιδιαίτερα τις διαδικασίες που αφορούν την διερεύνηση υποθέσεων διάπραξης παραπτωμάτων διαφθοράς στην Αστυνομία. Σημαντικά επίσης είναι τα νομοσχέδια που έχουν ετοιμαστεί και βρίσκονται στο στάδιο διαβούλευσης μαζί με την Νομική Υπηρεσία, όπως είναι το νομοσχέδιο περί του απορρήτου της ιδιωτικής επικοινωνίας που αφορά τις τηλεφωνικές παρακολουθήσεις, καθώς επίσης και το νομοσχέδιο το οποίο αφορά την αναφορά πράξεων διαφθοράς και η προστασία του πληροφοριοδότη. Τα νομοσχέδια αυτά έρχονται να ενισχύσουν τον τρόπο διερεύνησης πράξεων διαφθοράς. Τονίζω ότι βασικός μας στόχος είναι η δημιουργία από την μια του νομικού πλαισίου που θα μας επιτρέψει την επαρκή διερεύνηση και πάταξη πράξεων διαφθοράς, αλλά και από την άλλη λαμβάνονται μια σειρά μέτρων περιλαμβανομένων και νομοθετικών ρυθμίσεων, οι οποίες θα διευκολύνουν την παροχή πληροφοριών, για σκοπούς διερεύνησης αυτού του είδους των υποθέσεων. Η προστασία του πληροφοριοδότη είναι ένα μέτρο το ποίο ουσιαστικά θα διευκολύνει κάποιους οι οποίοι κατέχουν πληροφορίες να τις διαβιβάσουν στις διωκτικές Αρχές. Επίσης και η δημιουργία ιστοσελίδας, η οποία είναι επίσης ένα μέτρο το οποίο προωθείται, θα διευκολύνει τον οποιοδήποτε ο οποίος και ανώνυμα ακόμη αν το επιθυμεί θα μπορεί να δώσει πληροφορίες στην Αστυνομία, χωρίς να παρουσιαστεί σε αστυνομικό όργανο. Χωρίς δηλαδή να αποκαλύψει την ταυτότητα του και χωρίς να υπάρχει κίνδυνος αυτή η πληροφορία να διαρρεύσει. Με αυτόν τον τρόπο θέλουμε ουσιαστικά να ενθαρρύνουμε τον κόσμο που έχει τέτοιες πληροφορίες να τις παραχωρήσει στην Αστυνομία. Η Αστυνομία στα πλαίσια της διαδικασίας που έχει καθοριστεί από την νομοθεσία θα μπορεί να διερευνήσει αποτελεσματικά και επαρκώς τις περιπτώσεις αυτές και όπου υπάρχουν στοιχεία να προχωρήσει σε διώξεις. Επιπρόσθετα έχουν ληφθεί και μια σειρά άλλων μέτρων στην Αστυνομία τα οποία θα προστατεύσουν τα μέλη της Δύναμης, λειτουργώντας σε ένα μεγάλο βαθμό αποτρεπτικά κατά των φαινομένων διαφθοράς. Έχουν επίσης διαφοροποιηθεί τα κριτήρια πρόσληψης στην Αστυνομία για αντιμετώπιση του ρουσφετιού, που στο παρελθόν μπορούσε να οδηγήσει και στην πρόληψη προσώπων τα οποία μπορεί να ήταν και ακατάλληλα για το αστυνομικό Σώμα.
Διαβεβαιώνετε ως υπουργός ότι διασφαλίζεται το αδιάβλητο των εξετάσεων πρόσληψης στην Αστυνομία;
Στη διαδικασία των προσλήψεων στην Αστυνομία οι γραπτές εξετάσεις διεξάγονται από την επιτροπή εξετάσεων του υπουργείου Παιδείας, η οποία ακολουθεί τα ίδια πρότυπα με τις προεισαγωγικές εξετάσεις στα πανεπιστήμια και τις γενικές εξετάσεις στα σχολεία. Οι αθλητικές εξετάσεις και οι ψυχομετρικές εξετάσεις δεν καθορίζουν σειρά επιλογής, αλλά είναι εξετάσεις που κάποιος πρέπει να τις περάσει για να είναι υποψήφιος. Παράλληλα έχει καταργηθεί η προσωπική συνέντευξη η οποία προηγουμένως με δέκα μονάδες καθόριζε περίπου και ποιοι θα επιλεγόντουσαν, έτσι δεν θα υπάρχει καμιά δυνατότητα παρέμβασης. Επιπρόσθετα έχουν ληφθεί μέτρα για τα κριτήρια μεταθέσεων. Επίσης έχουν ληφθεί και άλλα μέτρα που έχουν να κάνουν με την εγκατάσταση στα αστυνομικά οχήματα καμερών, κυρίως της Τροχαίας όπου καταγράφεται ο τρόπος με τον οποίο το μέλος αντιμετωπίζει παραβάτη. Υπάρχει και το ηλεκτρονικό σύστημα παρακολούθησης της διακίνησης των αστυνομικών οχημάτων, το γνωστό GPS. Έχουν ακόμη εγκατασταθεί σε ευαίσθητους χώρους κλειστά κυκλώματα παρακολούθησης για προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως για παράδειγμα τα αστυνομικά κρατητήρια. Με αυτό τον τρόπο περιορίζονται οι δυνατότητες κάποιου μέλους να εμπλακεί σε πράξεις διαφθοράς, αλλά και παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κρατουμένων.
Με τα νομοσχέδια κατά της διαφθοράς γίνεται και μια διαβάθμιση ώστε, να αυξάνονται οι πειθαρχικές ποινές. Εξάλλου ρυθμίζεται η υποχρέωση των μελών της Αστυνομίας να καταγγέλλουν τις πράξεις διαφθοράς. Μέσα από την έρευνα διαφάνηκε ότι πολλοί γνώριζαν αλλά κανένας δεν μιλούσε. Τώρα τα μέλη θα έχουν υποχρέωση μέσα από την νομοθεσία να ενημερώσουν την υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου της Αστυνομίας για τις πράξεις διαφθοράς. Η παράληψη τω μελών να ενημερώσουν, ή αν προσπαθήσουν να αποτρέψουν, παρεμποδίσουν κάποιο να προβεί σε καταγγελία, ή παραποιήσουν κάποια πληροφορία που έχουν πάρει, συνιστά αδίκημα. Με αυτές τις πρόνοιες της νομοθεσίας αναμένουμε ότι τόσο αυτός που γνωρίζει όσο και εκείνος που έχει ενημερωθεί θα πρέπει να αποκαλύψουν τις πράξεις διαφθοράς.
Το γενικό θέμα διαφθοράς πέραν της Αστυνομίας πως αντιμετωπίζεται;
Θέλω να τονίσω ότι για πρώτη φορά υπήρξε κυβέρνηση η οποία έδειξε τόση επιμονή στη προσπάθεια για πάταξη της διαφθοράς. Συνεργάστηκε πλήρως με τις διωκτικές Αρχές, τις οποίες ενεθάρρυνε να κάνουν αυτό το οποίο επιβαλλόταν να γίνει. Μπορώ να πω παράλληλα ότι δώσαμε το απαιτούμενο οπλοστάσιο και νομοθετικό και όχι μόνο, διευκολύνοντας την διερεύνηση όλων αυτών των υποθέσεων. Για τον λόγο αυτό υπήρξαν πολλές υποθέσεις διαφθοράς οι οποίες αποκαλύφθηκαν. Πλείστες από τις υποθέσεις αυτές είχαν προηγηθεί της παρούσας διακυβέρνησης. Στα πλαίσια της εξαγγελίας της κυβέρνησης για μηδενική ανοχή πολλοί έχουν οδηγηθεί στα δικαστήρια αλλά και στις φυλακές. Έχουν επίσης ληφθεί και μια σειρά άλλων μέτρων όπως την διαμόρφωση νομοθετημάτων, πρόληψης και πάταξης του φαινομένου διαφθοράς, αλλά και στο καταρτισμό της εθνικής στρατηγικής κατά της διαφθοράς. Η εθνική στρατηγική που έχει ετοιμαστεί έχει υποβληθεί στα συναρμόδια υπουργεία για τις δικές τους απόψεις . Η στρατηγική αυτή αφορά την εκπαίδευση, την αποτροπή και την πρόληψη των φαινομένων διαφθοράς στη κοινωνία, στη δημόσια διοίκηση, καθώς και στον ιδιωτικό τομέα. Με αυτή την στρατηγική θα διασφαλίζεται ότι οι μελλοντική δράση για αντιμετώπιση της διαφθοράς θα είναι συλλογική στοχευμένη και συστηματική. Στα πλαίσια αυτής της στρατηγικής προχωρούμε να καταρτίσουμε και τα σχέδια δράσης που έχουν να κάνουν και με τις κατά καιρούς υποδείξεις της Greco. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση προχώρησε στην ετοιμασία του νομοθετικού πλαισίου για το πακέτο του πόθεν έσχες, με σκοπό τη πάταξη της διαπλοκής και των κατεστημένων. Στοχεύει επίσης στη προαγωγή της διαφάνειας, της χρηστής διοίκησης και της λογοδοσίας σε θεσμικούς αξιωματούχους του κράτους. Επιπρόσθετα έχουν κατατεθεί στην Βουλή δύο νομοσχέδια που αφορούν τον αριθμό των θητειών του προέδρου της Δημοκρατίας, των βουλευτών, των δημάρχων και των δημοτικών συμβούλων.
Για χρόνια ακούμε αυτονόμηση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και δεν την βλέπουμε, ποια είναι η θέση σας;
H αυτονόμηση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας είναι ανάμεσα στις εξαγγελίες του προέδρου της Δημοκρατίας. Στο πλαίσιο αυτό έχουμε ετοιμάσει τα νομοσχέδια, τόσο το νόμο όσο και τους κανονισμούς στα θέματα που αφορούν την αυτονόμηση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Έχουμε καταλήξει στην δομή που θα έχει η πυροσβεστική και έχουμε συμφωνήσει με την ίδια την Πυροσβεστική Υπηρεσία και τους συνδέσμους Αστυνομίας που εκπροσωπούν και τα μέλη της πυροσβεστικής. Τα νομοσχέδια αναμένουμε ότι εντός Μαρτίου θα υποβληθούν για νομοτεχνικό έλεγχο στην Νομική Υπηρεσία.
Η χειραγώγηση ποδοσφαιρικών αγώνων, επιτέλους θα ελεγχθεί;
Για την χειραγώγηση του ποδοσφαίρου, έχει ολοκληρωθεί ο νομοτεχνικός έλεγχος του νομοσχεδίου που έχουμε ετοιμάσει. Θα προωθηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο στις επόμενες μια ή δύο συνεδρίες του και ακολούθως το νομοσχέδιο θα κατατεθεί στη Βουλή. Το νομοσχέδιο αυτό αναμένεται να συμπληρώσει ένα καινό το οποίο έχουμε διαπιστώσει ότι υπάρχει στο νομικό μας πλαίσιο, όπου δεν υπήρχε εξειδικευμένη νομοθεσία για την χειραγώγηση. Δεν υπήρχαν επίσης νομικές δυνατότητες για την εξιχνίαση των υποθέσεων χειραγώγησης αθλητικών γεγονότων. Με το νομοσχέδιο, πιστεύω ότι θα δώσουμε την δυνατότητα να γίνεται μια προκαταρτική διερεύνηση αυτών των περιπτώσεων, τόσο σε σχέση με τους φακέλους οι οποίοι έρχονται από την ΟΥΕΦΑ, αλλά και των ίδιων αθλητικών γεγονότων κατά τρόπο που να μπορούμε να αποκαλύψουμε φαινόμενα χειραγώγησης και διαφθοράς στο χώρο του αθλητισμού. Στο νομοσχέδιο καθίσταται υποχρεωτική η θέσπιση κώδικα δεοντολογίας, ο οποίος θα δεσμεύει όλους τους αθλητές και τους αθλητικούς παράγοντες. Συστήνεται επιτροπή δεοντολογίας και προστασίας του αθλητισμού η οποία μεταξύ άλλων θα έχει αρμοδιότητα να επιτηρεί την εφαρμογή των διατάξεων του νόμου, να αναλαμβάνει δράσεις, για εφαρμογή προληπτικών μέτρων. Παράλληλα η επιτροπή θα έχει την αρμοδιότητα να διορίζει εμπειρογνώμονες για την διεξαγωγή έρευνας για αποκάλυψη ενεργειών χειραγώγησης στον αθλητισμό. Με βάση το νομοσχέδιο όπου προκύπτουν σοβαρά ποινικά αδικήματα, θα προβλέπεται η επιβολή εξαντλητικών ποινών που φθάνουν μέχρι και πρόστιμο 300.000 ευρώ. Παράλληλα δημιουργούνται υποχρεώσεις οι οποίες ουσιαστικά στοχεύουν στην προστασία του αθλήματος από τους παράγοντες αλλά κυρίως και η ύπαρξη του ασυμβίβαστου. Για παράδειγμα κάποιος για να είναι στο διοικητικό συμβούλιο δεν μπορεί να έχει δραστηριότητες οι οποίες θεωρούνται ασυμβίβαστες με την ιδιότητα του ως παράγοντα στον αθλητισμό. Οι ίδιοι οι αθλητικοί παράγοντες θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα για την διαφύλαξη του αθλήματος. Μια σειρά μέτρων υποχρεώνονται να πάρουν και οι ομοσπονδίες με στόχο και πάλι την προστασία του αθλήματος.
Η Αστυνομία θα απαλλαγεί τελικά από καθήκοντα, τα οποία ουσιαστικά δεν είναι αστυνομικής φύσεως;
Για τα μη αστυνομικά θέματα απαλλαγής της Αστυνομίας από μη αστυνομικής φύσεως καθήκοντα, έχουμε ετοιμάσει μια μελέτη, Η μελέτη περιλαμβάνει καθήκοντα τα οποία έχουν να κάνουν με την τροχαία και τροχαίες παραβάσεις, όπως είναι η παράνομη στάθμευση σε αστικές περιοχές, η ηχορύπανση, το κάπνισμα, ο έλεγχος για ζώα κλπ. Αποτέλεσμα η Αστυνομία αντί να ασχολείτο με το σοβαρό έγκλημα να ασχολείται με όλα αυτά τα επιμέρους θέματα. Δική μας προτεραιότητα είναι να δώσουμε έμφαση στα αστυνομικής φύσεως καθήκοντα, όπως με θέματα που έχουν να κάνουν με την ασφάλεια του τόπου. Για τον λόγο αυτό συντάχθηκε αυτή η μελέτη με βάση την οποία παραχωρούνται μια σειρά από καθήκοντα σε άλλες αρχές και υπηρεσίες συμπεριλαμβανομένης και της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Πώς προχωρεί το θέμα των προσλήψεων και προαγωγών στην Αστυνομία, και πώς θα βοηθηθεί το Σώμα;
Όσον αφορά τις προσλήψεις στην Αστυνομία, μετά την αλλαγή της νομοθεσίας, καθορίστηκαν νέα κριτήρια με στόχο την επιλογή των καταλληλότερων ατόμων, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν κατά αποτελεσματικό τρόπο στα καθήκοντα του αστυνομικού. Αυτό μπορεί να γίνει μέσα από συγκεκριμένες εξετάσεις γνωσιολογικές ή και ψυχομετρικά τεστ τα οποία ρυθμίζονται στην νομοθεσία και εφαρμόζονται σε διαδικασίες επιλογής μελών της Αστυνομίας και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έχουν προκηρυχθεί 250 θέσεις, οι 40 από οποίες αφορούν της Πυροσβεστική Υπηρεσία. Για όλες αυτές τις θέσεις έχουν υποβληθεί 2.900 αιτήσεις. Αυτοί που καλούνται να υπηρετήσουν στην Αστυνομία πρέπει να έχουν και κάποια πιο ιδιαίτερα προσόντα που σχετίζονται και με την μάζα του σώματός τους, αλλά και με την αθλητική τους ικανότητα, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν σε μια κρίσιμη στιγμή, σε μια στιγμή άμυνας, ή σε μια στιγμή που θα πρέπει να ενεργήσουν κατά τρόπο αποτελεσματικό. Ευελπιστούμε ότι όλες οι διαδικασίες για την πρόσληψη νέων μελών της Αστυνομίας θα ολοκληρωθούν κατά τον μήνα Ιούνιο ή Ιούλιο. Στο θέμα των προαγωγών δυστυχώς λόγω της λανθασμένης εφαρμογής του νόμου και συγκεκριμένα των κριτηρίων επιλογής, πολλές από τις προαγωγές που έχουν γίνει στο παρελθόν έχουν κηρυχθεί άκυρες από το Ανώτατο Δικαστήριο. Έτσι τώρα γίνεται επανεξέταση όλων των προαγωγών οι οποίες έχουν ακυρωθεί. Έχει συμπληρωθεί η διαδικασία προαγωγής στον βαθμό του Αστυνόμου Β΄, παραμένει η συμπλήρωση κάποιων θέσεων στο βαθμό του υπαστυνόμου και του ανώτερου αστυνόμου. Παράλληλα έχουν οριστεί οι επιτροπές αξιολόγησης σύμφωνα με τον νόμο κατά τον μήνα Φεβρουάριο και αναμένεται να προχωρήσουμε με την διαδικασία με τις προαγωγές στις υπόλοιπες κενές θέσεις. Όλες οι άλλες προαγωγές θα πρέπει να συμπληρωθούν τον Μάιο.