Κάθε σύγχρονο κράτος που θέλει να βελτιώνει την ποιότητα ζωής και να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και τις ανάγκες των πολιτών του, πρέπει να προσφέρει στους πολίτες του, πρώτα και πάνω απ΄ όλα, ασφάλεια.
ΙΩΝΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΙΩΝΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
Κάθε σύγχρονο κράτος που θέλει να βελτιώνει την ποιότητα ζωής και να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και τις ανάγκες των πολιτών του, πρέπει να προσφέρει στους πολίτες του, πρώτα και πάνω απ΄ όλα, ασφάλεια.
Από την δριμεία αντιπολίτευση, βρέθηκε ξαφνικά στη συμπολίτευση. Άνθρωπος εκρηκτικός, εξαιρετικά εργατικός, άλλαξε από την πρώτη ημέρα τον ρουν που εργαζόταν το υπουργείο Δικαιοσύνης. Ενδεικτικός είναι πως στο γραφείο του υπάρχουν τρεις ηλεκτρονικοί υπολογιστές, ο ίδιος γυρίζει τις αστυνομικές διευθύνσεις και τα τμήματα με ένα λάπτοπ και εξηγεί το πρόγραμμα του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Σε μια αποκαλυπτική συνέντευξή του στον «Φ», ο Ιωνάς Νικολάου δεν μάσησε τα λόγια του. Μίλησε για διαχρονικά λάθη στην Αστυνομία που την άφησαν στη δεκαετία του ’60, για ολιγωρία που επιδείχθηκε για το έγκλημα, ενώ για το θέμα της βίας ήταν καταπέλτης: Όλοι φταίνε από την πολιτεία μέχρι τα σωματεία και την Αστυνομία. Λέει πώς θα πατάξει το ρουσφέτι, συζητά με Βρετανούς για να αλλάξουν την Αστυνομία ενώ σχολιάζει και τις σχέσεις του με την ηγεσία του Σώματος. «Δεν έχουν να φοβηθούν τίποτε εφόσον ανταποκρίνονται», λέει.
Γενικά θα έλεγα ότι έχω σχηματίσει την αντίληψη ότι νιώθουν όλοι την ανάγκη πως πρέπει να προχωρήσουμε σε αναδιοργάνωση της Αστυνομίας. Νιώθουν την ανάγκη ότι θα πρέπει να αναβαθμιστεί η Αστυνομία, επιζητούν μάλιστα μέσα από την αναβάθμιση αυτή να υπάρξει ένας σεβασμός προς τον αστυνομικό. Εμείς είμαστε διατεθειμένοι μέσα από την προσπάθεια τούτη να προστατεύσουμε και την τιμή και την αξιοπρέπεια του αστυνομικού, να εξυψώσουμε το ηθικό των μελών της Αστυνομίας αλλά και την ίδια ώρα μέσα από την αναβάθμιση του κύρους και της αξιοπιστίας να επιζητήσουμε τη συμπαράσταση του πολίτη. Βασικός μας στόχος είναι να συμφιλιώσουμε τον πολίτη μαζί με τον αστυνομικό. Θέλουμε τον πολίτη να είναι ένας συνεργάτης της Αστυνομίας στην προσπάθεια αναβάθμισης του αισθήματος ασφάλειας που πρέπει να υπάρχει στον τόπο γιατί πιστεύουμε ότι αν δεν υπάρχει ασφάλεια και αν δεν υπάρχει τάξη σε έναν τόπο επηρεάζεται σημαντικά και η όποια δυνατότητα ανάπτυξης. Ξεκινώντας με αυτή τη διαπίστωση, θεωρούμε ότι είναι αναφαίρετο δικαίωμα του πολίτη να διεκδικεί την ασφάλειά του και είναι και υποχρέωση του κράτους να του παρέχει αυτή την ασφάλεια. Έτσι έχουμε τάξει την ασφάλεια του πολίτη ως προτεραιότητά μας.
Σήμερα δυστυχώς είναι υποβαθμισμένο το αίσθημα ασφάλειας, γιατί ο κόσμος βιώνει καθημερινά γεγονότα τα οποία πλήττουν την εμπιστοσύνη προς την Αστυνομία και τις δυνατότητες να του προσφέρει αυτή την ασφάλεια. Γι’ αυτό και για εμάς η ασφάλεια του πολίτη αποτελεί ένα βασικό στόχο για κάθε δραστηριότητά μας οποιουδήποτε τμήματος ή μονάδας ή υπηρεσίας που λειτουργεί στην Αστυνομία. Συνεπώς ξεκινώντας από αυτή τη βασική διαπίστωση, προχωρούμε σε ουσιαστικές αλλαγές οι οποίες μπορούν να γίνουν στην Αστυνομία προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλαγές που σχετίζονται και με τη συμπεριφορά των αστυνομικών και με τη δυνατότητα ανταπόκρισής τους σε βασικά αιτήματα του πολίτη ή ακόμα και απαιτήσεις του πολίτη από την Αστυνομία. Την ίδια ώρα προσπαθούμε να αλλάξουμε γενικά την εικόνα της Αστυνομίας έναντι του πολίτη. Για παράδειγμα θεωρούμε ότι δεν μπορεί ένα τμήμα ή μια υπηρεσία να ανταποκρίνεται με έναν άλφα τρόπο έναντι του πολίτη, έναντι των απαιτήσεών του, και ένα άλλο τμήμα να υπολειτουργεί ή να μην μπορεί να ανταποκριθεί στο βαθμό στον οποίο θα έπρεπε. Για να μπορέσουμε να φθάσουμε σε αυτό το σημείο, σε αυτές τις συναντήσεις που είχα μέχρι τώρα, εξήγησα στα μέλη της Αστυνομίας και στην ηγεσία της, ότι επιβάλλεται το κάθε τμήμα, κάθε υπηρεσία, κάθε μονάδα να λειτουργεί κατά τρόπο που να μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτό το στόχο. Μέσα από αυτούς τους βασικούς στόχους έχουμε προβεί σε κάποιες συγκεκριμένες διαπιστώσεις, όπως για παράδειγμα διαπιστώνουμε να υπάρχουν προβλήματα ξεκινώντας από την Τροχαία. Τα προβλήματα αυτά σχετίζονται με τη συμπεριφορά μας και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τον τροχαίο παραβάτη, την προσπάθεια που γινόταν μέχρι σήμερα στην έκδοση καταγγελίας της οποιασδήποτε τροχαίας παράβασης. Εξηγήσαμε ότι το μήνυμα της οδικής συνείδησης μπορούμε να το στείλουμε και με άλλους τρόπους πέραν από τις εξώδικες παραβάσεις. Μπορεί να σταλεί και με μια παρατήρηση, μπορεί να σταλεί και μέσα από την ίδια την επικοινωνία που μπορεί να έχουμε με τον πολίτη, επιζητώντας την ίδια ώρα τη δική του συνεργασία για να εφαρμόσουμε οδική ασφάλεια στον τόπο μας χωρίς τούτο να σημαίνει ότι δεν θα προβαίνουμε σε καταγγελίες. Δεν μπορεί για παράδειγμα μια περίπτωση στην οποία διαπιστώνουμε ότι το ΜΟΤ έληξε να μην δώσουμε την ευκαιρία στον πολίτη να το εκδώσει και να παρουσιάσει το νέο πιστοποιητικό και να θεωρούμε ότι είναι απαραίτητο να γίνει καταγγελία. Παράλληλα είδαμε το θέμα της συμπεριφοράς μας και τον τρόπο αντιμετώπισης διαφόρων εκδηλώσεων κοινωνικής αντίδρασης.
Συμφωνώ απόλυτα. Κι’ μεις στέλνουμε ένα μήνυμα ότι θέλουμε τη συνεργασία του πολίτη. Βεβαίως ο πολίτης θα αντιδράσει, βεβαίως ο πολίτης θα εκδηλώσει τη διαμαρτυρία του αλλά την ίδιαν ώρα πρέπει να σεβαστούμε ο ένας τον άλλο. Δίδουμε μεγάλη έμφαση στο θέμα της ψύχραιμης αντιμετώπισης και προχωρούμε με συγκεκριμένα προγράμματα εκπαίδευσης για διαχείριση αυτών των περιπτώσεων κρίσης και ψυχολογικής στήριξης των μελών της Αστυνομίας, αξιοποιώντας και ψυχολόγους που υπάρχουν σήμερα στην Αστυνομία και με την αξιοποίηση άνεργων επιστημόνων οι οποίοι θα προσληφθούν με βάση το πρόγραμμα που ανακοίνωσε το Υπουργείο Εργασίας. Υπάρχουν διάφορες πτυχές στις οποίες διαπιστώνουμε κάποια προβλήματα καθόσον αφορά την προσπάθεια για να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη του πολίτη. Ένα άλλο παράδειγμα είναι ότι ζητούμε τη συνεργασία του πολίτη στην προσπάθειά μας για να αντιμετωπίσουμε εγκληματικές ενέργειες, να έχουμε πληροφόρηση καθόσον αφορά αυτές τις δραστηριότητες, να έχουμε συνεργάτη τον πολίτη στην προσπάθειά μας να εξασφαλίσουμε ασφάλεια σε κάθε περιοχή. Τονίσαμε στα μέλη μας ότι για να μπορέσουμε να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη του πολίτη σε αυτό το στάδιο θα πρέπει πρώτα να βγούμε εμείς μπροστά. Εμείς πρώτα να κυνηγήσουμε το έγκλημα, να κυνηγήσουμε όλες αυτές τις εγκληματικές δραστηριότητες που συμβαίνουν καθημερινά γύρω μας, όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι λειτουργούν καζίνο, λειτουργούν υποστατικά που προσφέρουν υπηρεσίες ηλεκτρονικού τζόγου, το ότι λειτουργούν ιδιωτικά γραφεία ασφάλειας που δραστηριοποιούνται κατά τρόπο παράνομο ή χωρίς άδειες κλπ. Άλλη επισήμανση την οποία έχουμε κάμει είναι ότι θέλουμε να καταστήσουμε κοινωνό τον πολίτη καθόσον αφορά τα προβλήματα ασφάλειας που παρουσιάζονται σε κάθε περιοχή. Μέσα από την ενημέρωση, με βάση στατιστικά στοιχεία τα οποία μπορεί να παρουσιάζουν ότι στην τάδε περιοχή υπάρχει σοβαρής μορφής παραβατικότητα ή έγκλημα, δηλαδή μια χαρτογράφηση μέσα από τα στατιστικά στοιχεία και να γνωρίζουν οι πολίτες της κάθε περιοχής τα προβλήματα ασφάλειας που υπάρχουν.
Δυστυχώς δεν γίνονταν. Εκείνο που διαπιστώνω είναι ότι δεν υπήρχε μέχρι στιγμής συγκεκριμένο πρόγραμμα το οποίο να λειτουργούσε στη βάση συγκεκριμένων στόχων και σκοπών. Μπορεί να γίνονταν κάποιες επιχειρήσεις αλλά οι επιχειρήσεις αυτές δεν γίνονταν στοχοποιημένα με σκοπό να πετύχουν ένα συγκεκριμένο σκοπό. Δεν μπορεί να διεξάγονται απλά επιχειρήσεις για παράδειγμα για κάποιες εγκληματικές πράξεις και αυτές να μην γίνονται μεθοδευμένα στην προσπάθεια να επιτύχουν ένα συγκεκριμένο σκοπό, είτε να το περιορίσουν ή να το καταστείλουν συνολικά. Προσπαθούμε με τη χαρτογράφηση του εγκλήματος και τη χρήση ακόμα λογισμικών συστημάτων να μπορέσουμε να φύγουμε από τις πρακτικές που ακολουθούνταν στο παρελθόν, οι οποίες κυρίως στηρίζονταν στην εμπειρική διερεύνηση των εγκληματικών πράξεων. Αξιοποιώντας την ανάλυση των στοιχείων ενός εγκλήματος και τη χρησιμοποίηση ενός λογισμικού συστήματος το οποίο θα μπορεί να μας καταδείξει τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται κάποια εγκληματικά στοιχεία, τον τρόπο που διενεργούν μιαν εγκληματική πράξη, τις μεθόδους που χρησιμοποιούν, θα μπορέσουμε να προσδιορίσουμε και να περιορίσουμε το εύρος μιας έρευνας κατά τη διερεύνηση μιας υπόθεσης. Εάν για παράδειγμα έχουμε μια περίπτωση ενός φόνου, και βλέπουμε να υπάρχει μια συσχέτιση όσον αφορά τον τρόπο που τελέστηκε η πράξη, τον τρόπο συμπεριφοράς του θύτη, τα μέσα τα οποία χρησιμοποίησε, τα πιθανά αίτια τα οποία μπορεί να την προκάλεσαν, όλα αυτά τα στοιχεία μπορούν να συγκεκριμενοποιήσουν τα σημεία τα οποία θα πρέπει να διερευνήσουμε για να διαλευκάνουμε την υπόθεση. Λέω πάντοτε σε όλες τις παρουσιάσεις μου ένα πράγμα, ότι ένας εγκληματίας όταν μια εγκληματική του πράξη είναι επιτυχημένη θα ακολουθήσει ακριβώς την ίδια πορεία για να την επαναλάβει. Αυτές εφαρμόζουν όλες οι Αστυνομίες στον κόσμο οι οποίες θέλουν να ερευνούν τα εγκλήματα κατά τρόπο αποτελεσματικό. Εμείς δυστυχώς παραμείναμε στη μεθοδολογία στην οποία κάποιοι εκπαιδεύτηκαν σε κάποιες άλλες εποχές και δυστυχώς επιμένουμε με τον ίδιο τρόπο να ερευνούμε μιαν υπόθεση. Να σας υπενθυμίσω ότι οι Αμερικάνοι μας παραχώρησαν κάποτε ένα τέτοιο λογισμικό σύστημα για να διερευνήσουμε τότε τη γνωστή υπόθεση με την κλοπή της σορό του αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου. Πρέπει και εμείς να μπούμε σε αυτές τις τεχνολογίες. Επιπρόσθετα δίδουμε μεγάλη έμφαση και στα θέματα της εκπαίδευσης, γιατί πιστεύουμε ότι μέσα από τη σωστή εκπαίδευση, πιστεύουμε ότι θα βοηθηθεί ο βασικός μας στόχο που είναι η συμφιλίωση με τον πολίτη.
Δυστυχώς παρουσιάζονται πολλά κενά στην Αστυνομία, τα οποία έχουν δημιουργηθεί συνεπεία του γεγονότος ότι πολλοί δεν ασκούν αστυνομικής φύσεως καθήκοντα για πολλά χρόνια. Έχει μέλη της Αστυνομίας τα οποία ουδέποτε από την ημερομηνία πρόσληψής τους δεν έχουν ασκήσει αστυνομικής φύσεως καθήκοντα. Γι’ αυτό και διαπιστώνουμε να υπάρχουν και αδυναμίες οι οποίες δυστυχώς αποτελούν εμπόδιο στον τρόπο με τον οποίο μπορούν οι αστυνομικοί να ασκήσουν τα καθήκοντά του κατά τρόπο αποτελεσματικό. Για αυτό προχωρούμε με συγκεκριμένα προγράμματα εκπαίδευσης τα οποία θα καταρτιστούν από την Αστυνομική Ακαδημία με στόχο να περάσουν όλα τα μέλη της Αστυνομίας, μιας και δεν θα έχουμε προσλήψεις λόγω του μορατόριουμ που υπάρχει. Προτιθέμεθα να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία με τηλεδιάσκεψη, δηλαδή να παραδίδονται τα μαθήματα από την Ακαδημία και την ίδια ώρα να μπορούν να τα παρακολουθούν μέλη της Αστυνομίας σε άλλες επαρχίες, ούτως ώστε να μην εμποδίσουμε την λειτουργία του Σώματος και να μπορούν να τους γίνουν οι πρακτικές εφαρμογές από κάποιον αξιωματικό/εκπαιδευτή ο οποίος θα βρίσκεται στην επαρχία εκείνη. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να περάσουμε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα σε εκπαίδευση όλα τα μέλη της Αστυνομίας, έτσι ώστε να μπορέσουμε να συμπληρώσουμε αυτό το κενό το οποίο διαπιστώνουμε. Την ίδια ώρα μέσα από προγράμματα εκπαίδευσης θα περάσουν και όλοι όσοι ασκούν διοικητικά καθήκοντα. Όμως εκείνο που έχει σημασία είναι ότι όλοι θα πάρουν βασική εκπαίδευση στον τρόπο διοίκησης γιατί η διοίκηση δεν γίνεται μέσα από έντυπα, δεν γίνεται μέσα από εγκυκλίους, μέσα από οδηγίες γραπτές ή από έντυπα τα οποία καλούνται να συμπληρώσουν τα μέλη καθημερινώς. Η διοίκηση θα γίνει με την επαφή, την επικοινωνία, την παρουσία, την υπόδειξη, την επιβράβευση, την ενθάρρυνση, την εμπιστοσύνη και με αυτό τον τρόπο πιστεύουμε ότι θα μπορέσουμε να αναβαθμίσουμε την αποτελεσματικότητά μας σε βαθμούς που να μπορούμε να συγκριθούμε σε επίπεδα ικανοποιητικά. Επενδύουμε περισσότερο στην πρακτική παρά στη θεωρητική κατάρτιση. Την ίδιαν ώρα έχουμε στείλει ξεκάθαρο επίσης το μήνυμα ότι καμιά επιχείρηση η οποία γίνεται από την Αστυνομία δεν μπορεί να μην έχει συγκεκριμένο στόχο τον οποίο πρέπει να επιτελέσει. Συνεπώς ακόμα και οι πεζές περιπολίες τις οποίες ευελπιστούμε ότι εντός του τρέχοντος μηνός θα δούμε να πραγματοποιούνται πρέπει να γίνονται στοχοποιημένα για την εξυπηρέτηση κάποιου συγκεκριμένου σκοπού, όχι απλώς ο αστυνομικός να είναι ένας περιπατητής στο δρόμο όπως είναι και όλοι οι άλλοι πολίτες σε μια περιοχή. Ο αστυνομικός πρέπει στις πεζές περιπολίες να αξιοποιεί την παρουσία του και για σκοπούς επικοινωνίας μαζί με τους πολίτες ή τους κατοίκους μιας περιοχής αλλά και να γνωρίζει την κατάσταση που αφορά το έγκλημα, την παραβατικότητα, την ασφάλεια γενικότερα στην περιοχή, να μπορεί να ενεργήσει και προληπτικά και κατασταλτικά καθόσον αφορά το έγκλημα.
Επιπρόσθετα, η προσπάθειά μας είναι να αξιοποιήσουμε σωστά τα μέλη της Αστυνομίας κατά τρόπο ώστε να είναι αποτελεσματικοί σε κάθε δραστηριότητα την οποία επιτελούν. Για να το πετύχουμε όμως τούτο και έχοντας υπόψη το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετές κενές θέσεις στην Αστυνομία, προχωρούμε στα πλαίσια και της αναδιοργάνωσης με την ανάθεση των μη αστυνομικής φύσεως καθήκοντα σε ειδικούς αστυφύλακες ή και πολιτικό προσωπικό το οποίο θα έχουμε στα πλαίσια της αναδιοργάνωσης του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Για αυτό το λόγο η πρώτη μας ενέργεια ήταν οι δόκιμοι αστυνομικοί που ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους στην Αστυνομική Ακαδημία για πρώτη φορά αξιοποιούνται αμέσως σε αστυνομικής φύσεως καθήκοντα και όχι σε σκοπιές ή άλλα καθήκοντα όπως είναι οι έλεγχοι στα αεροδρόμια. Είναι η πρώτη φορά που εφαρμόζεται κάτι τέτοιο, το οποίο μάλιστα μπορώ να πω ότι φαίνεται ότι προκάλεσε μια μεγάλη ικανοποίηση στα μέλη της Αστυνομίας και ειδικότερα στους δόκιμους, γιατί τους δίδεται η ευκαιρία αυτά στα οποία εκπαιδεύτηκαν όλη αυτή την περίοδο να τα εφαρμόσουν αμέσως και έτσι να μπορούν να αποκτήσουν και τις απαιτούμενες εμπειρίες και να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους στην άσκηση των καθηκόντων τους αλλά και την ίδια ώρα στέλνουμε ξεκάθαρο το μήνυμα ότι ο στόχος της αξιοποίησης των μελών μας σε αστυνομικής φύσεως καθήκοντα άρχισε να υλοποιείται.
Ένας από τους στόχους μας, είναι να βελτιώσουμε και τις ικανότητες και την αποτελεσματικότητα των μελών μας. Μέσα από συγκεκριμένες πρακτικές εφαρμογές έχουμε σίγουρα στα πλαίσια της διερεύνησης κάποιων υποθέσεων, είτε αυτές γίνονται από τα ΤΑΕ, είτε από την ΥΚΑΝ, είτε από την ΥΑΜ, είτε ακόμα από τους αστυνομικούς σταθμούς είτε ακόμα και στα πλαίσια της Τροχαίας, διαπιστώνουμε κατά καιρούς να υπάρχουν σημεία τα οποία είναι δυνατά και σημεία στα οποία υπάρχουν κάποιες αδυναμίες. Στην προσπάθεια μας αυτή για να μπορέσουμε να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητά μας, έχουμε υποδείξει και έχουμε ζητήσει από όλους των υπευθύνους των υπηρεσιών, μονάδων και διευθύνσεων, να καταρτίσουν προγράμματα μέσα από τα οποία να μπορούν να ανταλλάξουν μεταξύ τους εμπειρίες, μεταδίδοντας γνώσεις ο ένας προς τον άλλο τόσο σε σχέση με την αξιοποίηση των δυνατών σημείων όσο και στην προσπάθεια αποφυγής κάποιων παραλείψεων ή αδυναμιών που παρουσιάζονται.
Είναι πράγματι μια από τις προτεραιότητές μας και στοχεύουμε ότι το πρώτο 10ήμερο του Ιούλη, ένας αριθμός αστυνομικών που θα προκύψει μέσα από τη σύμπτυξη, συνένωση, ή κατάργηση κάποιων τμημάτων της Αστυνομίας, θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πεζές περιπολίες. Διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν τμήματα τα οποία θα μπορούσαν να καταργηθούν ή ακόμα και να συνενωθούν όπως για παράδειγμα τα πολλά αρχεία που λειτουργούν στο Αρχηγείο Αστυνομία ή τμήματα για τα οποία διαπιστώνουμε ότι υπάρχει επικάλυψη αρμοδιοτήτων και ασχολούνται με το ίδιο αντικείμενο, τα πολλά στατιστικά γραφεία, γραφεία που σχετίζονται με το ηλεκτρονικό έγκλημα ή ακόμα και κάποια γραφεία που δεν έπρεπε να υπάρχουν. Για αυτό το λόγο ολοκληρώνουμε τη μελέτη εντός της επόμενης εβδομάδας καθόσον αφορά τα γραφεία αυτά και αμέσως εξοικονομείται ένας αριθμός γύρω στα 70 μέλη της Αστυνομίας που θα προχωρήσουν άμεσα σε εκπαίδευση, το πρόγραμμα της οποίας έχει ήδη καταρτιστεί στην Αστυνομία για 2 - 3 εβδομάδες και παράλληλα θα κάνουν πεζές περιπολίες σε κεντρικούς δρόμους των πόλεων και των τουριστικών περιοχών. Την ίδια ώρα θα δούμε τους δόκιμους που συμπληρώνουν τώρα την εκπαίδευσή τους στην Αστυνομική Ακαδημία και αυτοί να ενισχύσουν τις τουριστικές περιοχές είτε με πεζές περιπολίες είτε με την αστυνόμευσή τους γενικότερα. Εντός του επόμενου μήνα θα συμπληρωθούν οι μελέτες καθόσον αφορά τη μετακίνηση των αστυνομικών που ασκούν μη αστυνομικής φύσεως καθήκοντα ή τουλάχιστον μιας μεγάλης μερίδας από αυτούς σε αυτό το στάδιο μέχρι που να μπορεί το Τμήμα Προσωπικού, να μας προσδιορίσει αριθμό δημοσίων υπαλλήλων οι οποίοι μπορούν να αναλάβουν γραφειακά καθήκοντα στην Αστυνομία.
Εκείνο που πρέπει να μας ενδιαφέρει είναι το πώς η αστυνόμευση είναι αποτελεσματική. Το να επιζητώ να έχω έναν αστυνομικό σταθμό σε μιαν περιοχή γιατί αυτό το θέλει η κοινότητα για οποιουσδήποτε λόγους που δεν σχετίζονται με την ασφάλεια αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Δεν μπορούμε να ικανοποιούμε τα κελεύσματα κάποιων κοινοταρχών ή μιας περιοχής απλά και μόνο χωρίς να μπορούμε να ανταποκριθούμε πλήρως στα καθήκοντά μας. Δεν είναι δυνατόν να έχω αστυνομικό σταθμό με έναν αστυνομικό ο οποίος εάν υπάρξει ένα περιστατικό σε μια γειτονεύουσα κοινότητα να αναγκάζεται να τον κλείσει για να ανταποκριθεί στο περιστατικό και αν κάποιος άλλος κτυπήσει την πόρτα του αστυνομικού σταθμού αυτός να είναι κλειστός. Έτσι στέλνεις λανθασμένο μήνυμα στον πολίτη και δεν εξυπηρετείς τον σκοπό της συμφιλίωσης με τον πολίτη. Για αυτό το λόγο προχωρούμε με τη δημιουργία μεγάλων περιφερειακών σταθμών, κλείνοντας μικρούς σταθμούς, ενώ γίνεται μελέτη επί του θέματος. Αναπτύσσουμε τον αστυνομικό της γειτονιάς σε μιαν εντελώς διαφορετική μορφή από αυτή την οποία γνωρίσαμε μέχρι σήμερα. Ο αστυνομικός της γειτονιάς δεν θα είναι πια απλά εκείνος ο άνθρωπος ο οποίος βοηθά τον πολίτη ή τον εξυπηρετεί σε διάφορες ανάγκες τις οποίες έχει, αλλά θα είναι ο συνεργάτης του πολίτη σε κάθε περιοχή ο οποίος θα προσπαθήσει με τη δημιουργία τοπικών κοινοτικών συμβουλίων πρόληψης της παραβατικότητας ή ακόμα και του εγκλήματος με τη λειτουργία του θεσμού του παρατηρητή της γειτονιάς ή τον εθελοντή πολίτη στην προσπάθεια για να δημιουργήσουμε δίκτυο πρόληψης και προστασίας του πολίτη. Ο θεσμός αυτός έχει εφαρμοστεί μέχρι σήμερα σε περιορισμένη βάση και με περιορισμένες αρμοδιότητες. Θα μπορεί ο πολίτης από τη μια να αποτελέσει έναν καλό συνεργάτη της Αστυνομίας στην προσπάθεια καταστολής του εγκλήματος αλλά την ίδια ώρα η Αστυνομία μπορεί να αποτελέσει έναν καλό συνεργάτη του ίδιου του πολίτη στην πρόληψη του εγκλήματος.
Ο παρατηρητής της γειτονιάς έστω και εάν εφαρμόστηκε σε μικρή έκταση αρμοδιοτήτων στην περιοχή του Δήμου Ιδαλίου φάνηκε ότι από τα αποτελέσματα της λειτουργίας αυτού του θεσμού ότι πρόκειται για μιαν σημαντική καινοτομία στην προσπάθεια για ασφάλεια του τόπου. Αν και η περιοχή του Ιδαλίου πριν 2 - 3 χρόνια παρουσίαζε αυξημένη εγκληματικότητα και παραβατικότητα, με τη λειτουργία του θεσμού του παρατηρητή που υπερβαίνει τις 4 χιλιάδες άτομα κατάφεραν να μειώσουν το έγκλημα στην περιοχή τους κατά 40%. Θέλω όμως να ξεκαθαρίσω κάτι. Δεν είναι η προσπάθειά μας να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο πληροφόρησης για οποιουσδήποτε άλλους λόγους. Γιατί κάποιοι πρότρεξαν να επικρίνουν αυτό το θεσμό, πιστεύοντας ότι θα αξιοποιηθεί ο παρατηρητής της γειτονιάς για οποιονδήποτε άλλο λόγο. Πρώτα και πάνω από όλα ο παρατηρητής βασίζεται σε μιαν εθελοντική βάση. Βασίζεται σε ευρωπαϊκό μοντέλο αστυνόμευσης. Έχει να κάμει περισσότερο με τη συνεργασία της Αστυνομίας και μόνο καθόσον αφορά το έγκλημα και την παραβατικότητα σε μια περιοχή.
Διαπιστώνω αυτό που διαπιστώνει ο κάθε πολίτης, ότι δυστυχώς το αίσθημα ασφάλειας έχει πληγεί στον τόπο μας λόγω της ολιγωρίας η οποία επιδείχθηκε όλα αυτά τα χρόνια. Και εάν δεν ενεργήσουμε άμεσα και αποτελεσματικά τώρα, μπορεί να έκλεισαν αρκετά υποστατικά ηλεκτρονικού τζόγου λόγω της αυστηρής νομοθεσίας και της άμεσης αντίδρασης που υπήρξε με την εφαρμογή του νόμου, εάν δεν ενεργήσουμε άμεσα, θα αρχίσουν σιγά - σιγά να επανέρχονται αυτά τα υποστατικά, γιατί πρόκειται για δραστηριότητα που έχει μεγάλο οικονομικό όφελος για κάποιον. Συνεπώς αυτό το οποίο συνέβαινε μέχρι τώρα είναι ότι υπήρξε αδράνεια, υπήρξαν επιχειρήσεις που δεν ήταν στοχοποιημένες, που δεν είχαν συγκεκριμένο σκοπό για να καταστείλουν ουσιαστικά κάποιες εγκληματικές πράξεις και συμπεριφορές και έδωσαν την εντύπωση ότι κάπου κάτι δεν πήγαινε καλά, είτε γιατί κάποιοι σκόπιμα επεδείκνυαν αδράνεια σε μια περιοχή ή ανοχή ή ακόμα και αδυναμία στο να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Για αυτό το λόγο ξεκαθάρισα στην επίσκεψή μου και στην Αστυνομική Διεύθυνση Λάρνακας και στην Αστυνομική Διεύθυνση Αμμοχώστου και στην Αστυνομική Διεύθυνση Λεμεσού και σε κάθε περιοχή την οποία είχα πάει, ότι κύριοι δεν μπορεί να συνεχίσει να επιδεικνύεται αυτή η ανοχή ούτε αυτή η συμπεριφορά από μέρους μας. Και ζήτησα ξεκάθαρα να βγουν μπροστά να σχεδιαστούν επιχειρήσεις με σκοπό τη δίωξη του εγκλήματος και είχα συνεννοηθεί με την ηγεσία της Αστυνομίας σε επίπεδο Αρχηγείου, ότι κύριοι τέτοιες επιχειρήσεις θα πρέπει να αρχίσουν να πραγματοποιούνται σε τακτή βάση με συγκεκριμένο πρόγραμμα και με συγκεκριμένους στόχους οι οποίοι ουσιαστικά θα έχουν ως αποτέλεσμα την καταστολή συγκεκριμένων εγκληματικών συμπεριφορών οι οποίες σήμερα λειτουργούν στον τόπο μας.
Το πρώτο σύμφωνα με το πρόγραμμά μας είναι ότι θα δημιουργήσουμε έναν αποτελεσματικό μηχανισμό ελέγχου των φαινομένων διαφθοράς και διαπλοκής καθώς επίσης και κατάχρησης εξουσίας. Ο μηχανισμός τούτος θα βασιστεί στη λειτουργία μιας ανεξάρτητης υπηρεσίας εσωτερικού ελέγχου η οποία θα λειτουργεί σε επίπεδο ελέγχου Υπουργού, ούτως ώστε να γνωρίζουν όλοι ότι αυτός ο μηχανισμός δεν θα δείξει καμία ανοχή σε οποιονδήποτε ο οποίος επιχειρεί ή εμπλέκεται σε αυτού του είδους τις ενέργειες. Την ίδια ώρα στέλνουμε και ένα ξεκάθαρο μήνυμα σε εκείνους οι οποίοι επιχειρούν να προσεγγίσουν αστυνομικούς στα πλαίσια της προσπάθειάς τους να τους εμπλέξουν σε αυτές τις συμπεριφορές, ότι αυτός ο μηχανισμός δεν θα χαριστεί σε κανέναν και θα καταγγελθούν για οποιανδήποτε παρόμοια δραστηριότητά τους. Θα επιχειρήσουμε να τροποποιηθεί και η νομοθεσία αναφορικά με τις καταγγελίες ώστε να μπορούν να γίνουν αποδεκτές και ανώνυμες καταγγελίες για θέματα διαφθοράς, διαπλοκής και κατάχρησης εξουσίας, αντιμετωπίζοντας με αυτό τον τρόπο τον φόβο που διαπιστώνουμε ότι υπάρχει είτε στα μέλη της Αστυνομίας είτε και τους πολίτες, για να καταγγείλουν τέτοιες συμπεριφορές. Επιζητούμε τη συνεργασία του πολίτη δίδοντάς του το δικαίωμα να μας ελέγξει και να ελέγξει όχι μόνο την απόδοσή μας αλλά και την συμπεριφορά και διαπλοκή κάποιων μελών. Επιπρόσθετα επανακαθορίζουμε τα κριτήρια με βάση τα οποία ασκούνται οι πειθαρχικές διώξεις εναντίον μελών της Αστυνομίας για οποιεσδήποτε συμπεριφορές και καθορίζονται κριτήρια με βάση τα οποία μπορεί να διακριθεί ο βαθμός σοβαρότητας μιας πράξης είτε διαπλοκής, είτε διαφθοράς είτε κατάχρησης εξουσίας αλλά και για οποιονδήποτε άλλο θέμα ακόμα και με βάση τα οποία θα καθορίζεται και η ποινή η οποία μπορεί να επιβληθεί. Θέλουμε όλα τα μέλη να γνωρίζουν και να αισθάνονται ότι τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης τόσο σε σχέση με τις περιπτώσεις που ασκούνται πειθαρχικές διώξεις όσο και το είδος της ποινής που επιβάλλεται σε αυτές και να γνωρίζουν ότι από τη στιγμή που θα επιδείξουν μιαν συγκεκριμένη συμπεριφορά δεν υπάρχει περίπτωση να αποφύγουν τις διαδικασίες ή τους μηχανισμούς όπως καθορίζονται.
Να προσθέσω ότι σήμερα λειτουργούν τρία γραφεία που ασχολούνται με τα θέματα τήρησης κανονισμών, συμπεριφοράς, συλλογής πληροφοριών, με διερεύνηση υποθέσεων που αφορούν τα μέλη μας και παρά το ότι λειτουργούν τόσα γραφεία δεν κατάφεραν να εφαρμόσουν ένα μηχανισμό ο οποίος να έχει μια συνέπεια, συνέχεια και αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων. Γι’ αυτό το λόγο και στα πλαίσια της διακυβέρνησης και στην προσπάθεια να δημιουργηθούν εσωτερικοί μηχανισμοί ελέγχου σε κάθε Υπουργείο και σε κάθε τμήμα, εντάσσεται και η απόφασή μας να προωθήσουμε την ανεξάρτητη υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου, η οποία πέραν από τις δομές της αστυνομίας θα μπορεί να προβαίνει σε ελέγχους και που θα υπάγεται απευθείας στον Υπουργό, με παράλληλη κατάργηση των υφισταμένων.
Η κατάσταση που επικρατεί στην οικονομία του τόπου και η ανάγκη να μπορέσουμε ν αντιμετωπίσουμε τα οικονομικά προβλήματα επιβάλλουν να υπάρξει ένα μορατόριουμ σε σχέση με τις προαγωγές και κυρίως πολύ περισσότερο σε σχέση με την αύξηση του μισθολογίου. Το γεγονός ότι δεν θα μπορέσουν να πάρουν οποιανδήποτε προαγωγή δεν είναι το ζητούμενο. Σημασία έχει το να μην επιβαρύνεται περισσότερο το μισθολόγιο. Για αυτό δεν μπορούμε αυτή τη στιγμή να παραχωρήσουμε οποιοδήποτε κίνητρο το οποίο να επαυξάνει το μισθολόγιο. Όμως σίγουρα εξετάζοντας τις ανάγκες της Αστυνομίας σε κάποιες περιπτώσεις θα ζητήσουμε εξαίρεση από τη νομοθεσία για να μπορέσουμε να πληρώσουμε κάποιες θέσεις με προαγωγή. Αυτή τη στιγμή είναι οι δυο θέσεις για τους Βοηθούς Αρχηγούς. Όμως δεν θα έλεγα ότι υπάρχει επί του παρόντος ανάγκη να προχωρούμε να ζητήσουμε για άλλες θέσεις προαγωγή στην Αστυνομία και εάν υπάρξει ανυπέρβλητη ανάγκη αυτή μπορεί να καλυφθεί ίσως και με αναπληρωματικούς διορισμούς. Συνεπώς δεν νομίζω αυτή τη στιγμή να μπορεί κάποιος να δώσει οποιαδήποτε υπόσχεση που να καταλήγει σε αύξηση του μισθολογίου. Αυτή τη στιγμή, προτεραιότητά μας είναι να προχωρήσουμε στην αναδιοργάνωση της Αστυνομίας, να φτιάξουμε το σπίτι μας κατά ένα τρόπο που να μπορεί να βασίζεται σε στέρεα θεμέλια. Η Αστυνομία βασίστηκε πάνω σε ένα μοντέλο της δεκαετίας του 60 και αυτό δεν είναι υπερβολή, στο οποίο έγιναν κάποιες περιοδικές αλλαγές. Όπως για παράδειγμα δημιουργήθηκαν τμήματα όπως η ΥΚΑΝ, όπως η ΥΑΜ, και τα οποία δεν μπήκαν κάτω από την ομπρέλα της δομής η οποία είχε δημιουργηθεί στη βάση του μοντέλου της δεκαετίας του ‘60. Συνεπώς θα πρέπει να ολοκληρωθεί σε πρώτο στάδιο σύμφωνα και με το μνημόνιο, το πρώτο τρίμηνο του 2014, είναι να γίνει ο σχεδιασμός της αναδιοργάνωσης της Αστυνομίας και να αρχίσει η υλοποίησή του στο επόμενο τρίμηνο. Έτσι στα πλαίσια αυτά πρόθεσή μας είναι πέραν από τις αλλαγές που θα γίνουν, να ζητήσουμε βοήθεια από τη Μεγάλη Βρετανία για να μπορέσουμε να αναδιοργανώσουμε την Αστυνομία ολόκληρη. Εμείς αποφασίζουμε να κάνουμε αναδιοργάνωση της Αστυνομίας μετά από μια πεντηκονταετία. Η αστυνομία της Βρετανίας βρίσκεται στο στάδιο αναδιοργάνωσης λόγω συμπλήρωσης τετραετίας. Τότε μπορείτε να αντιληφθείτε το πώς μέχρι σήμερα κάποιοι διαχειρίστηκαν την Αστυνομία και γιατί φτάσαμε σε αυτό το επίπεδο που βρισκόμαστε σήμερα. Θα ζητήσουμε εμπειρογνωμοσύνη από τη Μεγάλη Βρετανία, αφού έχουν μεγάλη πείρα στα θέματα της αναδιοργάνωσης σωμάτων ασφαλείας και ήδη βρισκόμαστε σε μια συνεννόηση μαζί με τον Ύπατο Αρμοστή ώστε να αξιοποιήσουμε τις δικές τους γνώσεις και εμπειρίες στην προσπάθεια για αναδιοργάνωση της Αστυνομίας.
Το πρόβλημα του υπερπληθυσμού στις φυλακές δεν μπορεί να λυθεί από τη μια μέρα στην άλλη και ούτε μπορεί να λυθεί ουσιαστικά με όποια προγράμματα και εάν εφαρμόσουμε στο χώρο των φυλακών. Για αυτό θεωρούμε ότι εάν θέλουμε να εφαρμόσουμε ένα σωστό σωφρονιστικό σύστημα και να μην έχουμε φυλακισμένους που να μπαίνουν και να βγαίνουν περιοδικά στις φυλακές, δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να επιχειρήσουμε να κτίσουμε νέες φυλακές. Το πρόβλημα μας είναι σίγουρα το οικονομικό. Όμως μπορούμε να αξιοποιήσουμε άλλες μεθόδους όπως είναι η συνεργασία μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και να ανεγερθούν φυλακές για τις οποίες θα μπορούμε να πληρώνουμε είτε κατά φυλακισμένο είτε για το σύνολο του χώρου και να μείνουν στην Κυπριακή Δημοκρατία μετά από κάποια χρόνια, μια μεθοδολογία την οποία ακολουθούν όλα τα κράτη της ΕΕ σήμερα και ειδικότερα μάλιστα καμιά φυλακή τα τελευταία χρόνια έχει χωρίς να αξιολογήσει αυτή τη μεθοδολογία.
Όλοι οι φορείς. Όλοι όσοι είχαν κληθεί στη Βουλή στην προσπάθεια ετοιμασίας της νέας νομοθεσίας, δεν ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες μας. Φαίνεται ότι είτε η οικονομική κρίση, είτε η χαλαρότητα που υπήρξε πριν εφαρμοστεί πιστά η νομοθεσία που έχουμε, αποτελούν βασικά στοιχεία στο να επανέλθουν φαινόμενα ακραίας βίας. Γι’ αυτό έχουμε διαπιστώσει τον τελευταίο καιρό ότι χρειάζεται ο κάθε ένας να μπορεί να ανταποκριθεί πλήρως στις υποχρεώσεις του. Η Αστυνομία θα πρέπει να διορθώσει ή να συμπληρώσει όλα τα ζητήματα που αφορούν την αστυνόμευση των γηπέδων και να είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση των φαινομένων βίας. Πρέπει να δούμε να γίνονται συλλήψεις και διερεύνηση των υποθέσεων τάχιστα και να μπορεί ν’ αντιμετωπίσει περιστατικά βίας με ψυχραιμία και όχι ν’ αδειάζουμε ολόκληρη μποτίλια δακρυγόνων, σε μια κερκίδα, αδιαφορώντας για τον πανικό που μπορεί να προκαλέσει. Το ίδιο όμως θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν και τα δικαστήρια, ότι οι ποινές όχι μόνο θα πρέπει να είναι αυστηρές, αλλά οι υποθέσεις να εκδικάζονται άμεσα, ούτως ώστε η ποινή να είναι άμεση σε σχέση με τη διάπραξη του αδικήματος.
Επιπρόσθετα οι οργανωμένοι φίλαθλοι θα πρέπει να καταλάβουν ότι επιβάλλεται να συνεργαστούν με τα σωματεία. Αυτοί οι έστω και λίγοι που παρασύρουν τους πολλούς σε πράξεις βίας δεν έχουν χώρο στα γήπεδα και θα πρέπει με τη δική τους συνεργασία να τους αποκλείσουμε άμεσα. Επιπρόσθετα, οι διαχειριστές των γηπέδων θα πρέπει να καταλάβουν ότι δεν είναι αρκετό να αποκαθιστούν απλώς κάθε φορά τις ζημιές που γίνονται στα γήπεδα, αλλά θα πρέπει να πάρουν πρόσθετα μέτρα ασφάλειας που να στοχεύουν στην αποτροπή επεισοδίων. Ακόμα και η ΚΟΠ θα πρέπει με την προκήρυξη του πρωταθλήματος, να μπει σε διάλογο ώστε να επιδιώξει τη συνεργασία όλων των φορέων για τη διασφάλιση ότι δεν θα έχουμε το άναμμα πυρσών όπως συμβαίνει κάθε χρόνο. Ο ΚΟΑ θα πρέπει να φέρει νομοθεσία για τους επιτηρητές των γηπέδων και η πολιτεία με τροποποίηση της νομοθεσίας να πετύχει με νέες διατάξεις τον άμεσο αποκλεισμό από τα γήπεδα των υπόπτων που συλλαμβάνονται για υποθέσεις βίας όσο και με τον θεσμό του αυτόφωρου ώστε οι υποθέσεις να προωθούνται σε ελάχιστο χρόνο για εκδίκαση των δικαστηρίων.
Δεν μετανιώνω που αποδέχτηκα την τιμητική πρόταση του Προέδρου της Δημοκρατίας για διορισμό μου ως υπουργού σε μια δύσκολη περίοδο για τον τόπο σε ένα νευραλγικό και δύσκολο υπουργείο, με προβλήματα καθημερινά που προκύπτουν κυρίως σε σχέση με την αστυνόμευση και την ασφάλεια. Καλούμαι λοιπόν ν’ αποδείξω ότι μπορώ να προσφέρω στον τόπο μου και στο λαό, έστω το ελάχιστο από αυτά τα οποία προσδοκά. Και είναι για μένα μια πρόκληση πέραν της πρόσκλησης του Προέδρου. Και αναλώνω πάρα πολύ χρόνο στην προσπάθεια να ανταποκριθώ στις προσδοκίες αυτές.
Ήδη έχω ξεκαθαρίσει προς τα μέλη της Αστυνομίας και ειδικότερα σε ότι αφορά το «δικός μας και δικός τους» ή τα θέματα που έχουν να κάνουν με το ρουσφέτι και την αξιοκρατία, να τα ξεχάσουν. Έχω δεσμευτεί για την εφαρμογή της αξιοκρατίας και την καταπολέμηση του ρουσφετιού μέσα από κριτήρια και κίνητρα απόδοσης κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Για το ρουσφέτι έχω τονίσει ότι δεν γινόταν μόνο από τα κόμματα, αλλά στο μεγαλύτερο μέρος του γινόταν από τους προϊσταμένους και στελέχη της ηγεσίας της Αστυνομίας. Και έχω απαιτήσει ότι αυτά τα φαινόμενα δεν μπορούν να γίνουν πια αποδεκτά. Μάλιστα έχω ξεκαθαρίσει ότι πρόθεσή μου είναι η εισαγωγή μετρήσιμων κριτηρίων στις προαγωγές, με περιορισμό της βαρύτητας προς την προσωπική συνέντευξη η οποία μέχρι σήμερα φαίνεται ότι αποτελούσε τον καθοριστικό παράγοντα για την προαγωγή κάποιου. Οι βαθμολογίες του Συμβουλίου Κρίσεων θα μπορούσαν να ανατρέψουν ολόκληρη της σειρά αξιολόγησης κατά τρόπο που ο τελευταίος να έρθει πρώτος και ο πρώτος τελευταίος. Γι’ αυτό και έχω δεσμευτεί ότι οι εφτά μονάδες του Συμβουλίου Κρίσεως θα περιοριστούν στις 3.
Θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι οι σχέσεις μου δεν είναι άσχημες. Είναι αρκετά καλές αλλά είναι σχέσεις επαγγελματικές. Απαιτώ και από τους δύο και από ολόκληρη την ηγεσία της Αστυνομίας επαγγελματισμό. Μάλιστα να πω ότι είμαι πολύ απαιτητικός απέναντί τους. Να πω απλά ότι ο Αρχηγός Αστυνομίας μου είπε ότι δεν με προλαβαίνει στα θέματα που εγείρω και στις απαιτήσεις που έχω, καθ’ ότι έχουν μάθει να λειτουργούν διαφορετικά. Γι’ αυτό η οποιαδήποτε μου σχέση είναι επαγγελματική και να σας πω κάτι: ενόσω συμμετέχουν και ανταποκρίνονται στα καθήκοντά τους και στις απαιτήσεις για την εφαρμογή του προγράμματος του Προέδρου της Δημοκρατίας, το οποίο έχω αναπτύξει σε όλα τμήματα της Αστυνομίας, δεν έχουν να ανησυχήσουν για τίποτε.
Όχι. Έχω μια μακρά συμμετοχή στην πολιτική ζωή του τόπου. Γι’ αυτό δεν θα μ’ ενδιέφερε ακόμη κι’ αν μου προταθεί η θέση αυτή την οποία θεωρώ ως ένα βασικό πυρήνα της δικαιοσύνης.