Εκσυγχρονισμός και ποιοτική αναβάθμιση του Σωφρονιστικού Συστήματος 

Η φυλακή είναι μια ιδιόρρυθμη κλειστή κοινωνία, που παράγει εντάσεις, και δεν πρέπει να λειτουργεί ως μηχανισμός έκπτωσης της ανθρώπινης αξίας και να οδηγεί στην εξαθλίωση του κρατουμένου, αλλά ως μηχανισμός επανένταξης στην κοινωνική λειτουργία. Η Πολιτεία πρέπει να τιμωρεί τους παραβάτες του Νόμου και όχι να τους εκδικείται. Η σωφρονιστική πολιτική στη χώρα μας πρέπει να αποσκοπεί στο σωφρονισμό και στην κοινωνική επανένταξη των πολιτών που εκδηλώνουν παραβατική και κολάσιμη συμπεριφορά, καθώς και στην πρόληψη της εγκληματικότητας.

Η αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών και της Σχολής ∆εσμοφυλάκων, η ανέγερση νέων φυλάκων στα πρότυπα επιτυχημένων μοντέλων του εξωτερικού, η βελτίωση της οργάνωσης, λειτουργίας και των συνθηκών διαβίωσης στις Φυλακές, η αποσυμφόρηση των Φυλακών, η μείωση της επιβολής του μέτρου της προσωρινής κράτησης και ο διαχωρισμός των καταδίκων, η λειτουργία του Πολυδύναμου Ιατρικού Κέντρου, η απασχόληση επαρκούς αριθμού ιατρικού και άλλου επιστημονικού προσωπικού, θα καταστήσουν το σωφρονιστικό σύστημα μέτρο πολιτισμού.

Το σύστημά μας πρέπει να επανατοποθετηθεί στην ορθή του βάση και να απεγκλωβιστεί από τη λογική της στείρας τιμωρίας των κρατουμένων. Πρέπει να ενθαρρύνει τον αυτοσεβασμό και το αίσθημα της ευθύνης των κρατουμένων με την παροχή ευκαιριών εκπαίδευσης, επαγγελματικής κατάρτισης, δημιουργικής ψυχαγωγίας, προβληματισμού, αυτοκριτικής και αυτογνωσίας, με στόχο την ανάπτυξη αποτελεσματικής πολιτικής στην πρόληψη του εγκλήματος εντός των Φυλακών. Γι’ αυτό επιβάλλεται η χάραξη μιας πολιτικής που θα στοχεύει στην φροντίδα των κρατουμένων και επανένταξη τους στην κοινωνία, με την ενίσχυση του κέντρου επανένταξης, της επαγγελματικής και τεχνικής κατάρτισης και επιμόρφωσης των καταδίκων, στην κοινωνικοποίησή τους και στη φροντίδα μετά την αποφυλάκισή τους.

Περαιτέρω εισηγούμαστε:

• Τη σύσταση Μόνιμης ∆ιακομματικής Επιτροπής για την εξέταση του Σωφρονιστικού Συστήματος. Με τρόπο αυτή επιτυγχάνεται ο καλύτερος έλεγχος και η βελτίωση του τρόπου λειτουργίας του σωφρονιστικού συστήματος, καθότι θα είναι δυνατή η άμεση καταγραφή και επίλυση των διαφόρων προβλημάτων που παρουσιάζονται.
• Την ίδρυση Ανεξάρτητου Ινστιτούτου Αντιεγκληματικής Πολιτικής. Το Ινστιτούτο θα προσεγγίσει ολοκληρωμένα πλέον και όχι αποσπασματικά, όπως συνηθίζεται, την αντιεγκληματική πολιτική της χώρας.

Προγράμματα θεραπείας χρηστών μέσα στις φυλακές.

Τα προγράμματα απεξάρτησης και επανένταξης των τοξικομανών πρέπει να έχουν ως πεδίο εφαρμογής και τις φυλακές, ώστε ο χρήστης ναρκωτικών να υποβάλλεται σε κατάλληλα θεραπευτικά προγράμματα σε ειδικά Κέντρα Απεξάρτησης Τοξικομανών Κρατουμένων, με στόχο την αποκατάσταση της φυσικής και ψυχικής τους υγείας και τη διαμόρφωση συνθηκών δημιουργικής επανένταξής τους στην κοινωνία.

Πιο συγκεκριμένα προτείνουμε:

• Την άμεση συγκρότηση μιας αποτελεσματικής στρατηγικής για τα ναρκωτικά στις φυλακές, που να καλύπτει μια ολοκληρωμένη σειρά μέτρων θεραπείας των φυλακισμένων, αποθάρρυνσης της χρήσης ναρκωτικών και μείωσης της προσφοράς των ναρκωτικών.
• Βελτίωση των συνθηκών ελέγχου, με την εγκατάσταση νέων σύγχρονων μηχανικών συστημάτων ελέγχου και την αύξηση των ελέγχων, με τακτικές και έκτακτες έρευνες των κελιών και άλλων χώρων, γεγονός που θα βοηθήσει στη μείωση της ζήτησης και προσφοράς των ναρκωτικών μέσα στις φυλακές. Αξιοσημείωτο είναι το μέτρο που εφαρμόζεται στη Σουηδία, όπου φυλακισμένοι υποβάλλονται σε τακτικές εξετάσεις των ούρων, κατά μέσο όρο μια φορά την εβδομάδα.
• ∆ημιουργία εξειδικευμένων μονάδων περίθαλψης των χρηστών ναρκωτικών ουσιών, παρά τον εγκλεισμό τους στις Κεντρικές Φυλακές όπου οι συνθήκες δεν επιτρέπουν την φροντίδα και τη θεραπεία τους, και την υιοθέτηση ποιοτικών προτύπων στις παρεχόμενες θεραπευτικές υπηρεσίες.
• Παροχή υποστήριξης στους φυλακισμένους χρήστες ναρκωτικών από εξειδικευμένους εμπειρογνώμονες, που θα συμβάλουν στην απεξάρτηση, την θεραπεία και τη ψυχολογική στήριξη των χρηστών. Ο θεσμός του εξωτερικού εμπειρογνώμονα σε θέματα ναρκωτικών, εξωτερικών επαγγελματιών, μη κυβερνητικών οργανισμών, στα περισσότερα ευρωπαϊκά σωφρονιστικά συστήματα, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο υποστήριξης στους χρήστες ναρκωτικών. Η θεραπεία των χρηστών ναρκωτικών δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στις κρατικές υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης των φυλακών.
• Τη συγκρότηση προγράμματος παροχής κινήτρων που θα ενθαρρύνουν την εισαγωγή των χρηστών σε θεραπεία και απεξάρτηση από τις ναρκωτικές ουσίες και την προετοιμασία τους για την αποφυλάκιση. Ενδεικτικά καταγράφονται ως κίνητρα που θα ενθαρρύνουν την εισαγωγή σε θεραπεία η μείωση της περιόδου φυλάκισης, η παροχή προνομίων, η εισαγωγή σε θεραπευτικό κέντρο.
• Την εντός των φυλακών ενίσχυση και συγκρότηση νέων οργανωμένων θεραπευτικών προγραμμάτων, προσανατολισμένα στην αποχή από τα ναρκωτικά και την παροχή κινήτρων για εισαγωγή σε εντατική θεραπεία απεξάρτησης και αποκατάστασης. Αξιοσημείωτα είναι τα προγράμματα θεραπείας και αποκατάστασης στην Ισπανία, όπου τα ποσοστά θεραπείας είναι τα ίδια εντός και εκτός των φυλακών.