Κάθε σύγχρονο κράτος που θέλει να βελτιώνει την ποιότητα ζωής και να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και τις ανάγκες των πολιτών του, πρέπει να προσφέρει στους πολίτες του, πρώτα και πάνω απ΄ όλα, ασφάλεια.
Κάθε σύγχρονο κράτος που θέλει να βελτιώνει την ποιότητα ζωής και να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και τις ανάγκες των πολιτών του, πρέπει να προσφέρει στους πολίτες του, πρώτα και πάνω απ΄ όλα, ασφάλεια.
Με νομικό οπλοστάσιο, αλλά και αποφασιστικότητα η κυβέρνηση προχωρά στην ουσιαστική αντιμετώπιση των φαινομένων διαφθοράς στην Αστυνομία, τονίζει σε συνέντευξη που παραχώρησε στη ΜΑΧΗ ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης Ιωνάς Νικολάου. Πρόσθεσε δε ότι ανάμεσα στα νομοθετικά μέτρα που έχουν ληφθεί είναι η διά νόμου σύσταση Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου που θα υπάγεται στον Αρχηγό Αστυνομίας και θα εποπτεύεται από το Γεν. Εισαγγελέα. Περαιτέρω ο κ. Υπουργός επεσήμανε ότι με την ψήφιση νέων κριτηρίων προσλήψεων και μεταθέσεων εισάγονται νέα αντικειμενικά και αξιοκρατικά κριτήρια στην Αστυνομία κι υπογράμμισε ότι είναι η πρώτη φορά που καταργείται η αναξιοκρατία και δεν αφήνονται περιθώρια για παρεμβάσεις.
Πρέπει να ομολογήσουμε ότι οι έντονες επικρίσεις που διατυπώθηκαν στην αρχή της θητείας σας, έχουν δώσει τη θέση τους σε έκφραση ικανοποίησης νια το έργο σας, παρά τις μεγάλες δυσκολίες του Υπουργείου. Που το αποδίδετε αυτό;
«Στην, αποτελεσματικότητα του έργου που επιτελείται στο Υπουργείο τα τρία τελευταία χρόνια στην αποδοτικότητα των αποφάσεων που λήφθηκαν και των στοχευμένων μέτρων που εφαρμόστηκαν στην Αστυνομία και στο Σωφρονιστικό Ίδρυμα, και στην προώθηση όλων των νομοθετημάτων, όπως αυτά είχαν προκηρυχθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης. Αναφέρομαι στα νομοθετήματα που έχουν ως στόχο την ενίσχυση του νομοθετικού πλαισίου για την απρόσκοπτη, ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης, την αναβάθμιση του σωφρονιστικού συστήματος, τον εκσυγχρονισμό της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής, την πάταξη της διαπλοκής και των κατεστημένων, την προαγωγή της διαφάνειας και της χρηστής διοίκησης, καθώς και την καταπολέμηση της βίας στους αθλητικούς χώρους. Ταυτόχρονα, η επίδειξη αποφασιστικότητας για πάταξη του σοβαρού και του οργανωμένου εγκλήματος και η κατακόρυφη αύξηση των επιχειρήσεων της Αστυνομίας οδήγησαν στην κατάσχεση μεγάλων ποσοτήτων ναρκωτικών, στην εξάρθρωση της λειτουργίας των παρανόμων υποστατικών ηλεκτρονικού τζόγου, στον περιορισμό των παράνομων δραστηριοτήτων των γραφείων ασφάλειας και της εμπορίας προσώπων, γεγονός που έχει αντιστρέψει το αίσθημα ανασφάλειας που επικρατούσε και έχει αποκαταστήσει την σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ του πολίτη και των αρχών ασφαλείας του τόπου».
Η κατάσταση στις Κεντρικές Φυλακές έχει εξομαλυνθεί, από τότε που σημειώθηκαν φαινόμενα συχνών αυτοκτονιών ή απλώς δεν δίνεται δημοσιότητα;
«Η κατάσταση δεν θυμίζει σε τίποτα την αρνητική εικόνα που για χρόνια είχαν οι Φυλακές, γιατί καταφέραμε σε στενή συνεργασία με την Διεύθυνση των Φυλακών να αλλάξουμε νοοτροπίες και κατεστημένα που καταπατούσαν τα ανθρώπινα δικαιώματα και αντιμετώπιζαν τους κρατουμένους με απαξίωση. Σήμερα, με αποφασιστικότητα και μέσα από μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση, έχουμε διαμορφώσει ένα σωφρονιστικό ίδρυμα εκ νέου, το οποίο σέβεται τον κάθε κρατούμενο, αναγνωρίζει τις ανάγκες και τα δικαιώματα του και του παρέχει δυνατότητες για άθληση, ψυχαγωγία, προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη. Διασφαλίζοντας υγιείς και αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης στρατηγικής, αναβαθμίζοντας τις ικανότητες και δεξιότητες του προσωπικού, παρέχοντας ευκαιρίες για καλλιέργεια, δημιουργική και εποικοδομητική απασχόληση στον κάθε κρατούμενο κατά την περίοδο του εγκλεισμού, και ταυτόχρονα προσφέροντας προγράμματα σωφρονισμού, απεξάρτησης και ενδυνάμωσης της προσωπικότητας του, αποτρέπουμε τις όποιες τάσεις αυτοκαταστροφής και βίαιες συμπεριφορές και ενισχύουμε τις προοπτικές για την ομαλότερη επανένταξη του κρατουμένου στην κοινωνία, με την αποφυλάκιση του».
Το μεγαλύτερο πρόβλημα του αστυνομικού σώματος είναι η διαφθορά στους κόλπους του. Είναι παραδεχτό ότι διαφθορά δεν μπορεί να ξεριζωθεί εντελώς. Πώς όμως θα αντιμετωπιστεί;
«Είναι γεγονός ότι ένα διαχρονικό φαινόμενο δεν καταπολεμάται από τη μια μέρα στην άλλη, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για νοοτροπίες και συνήθειες, οι οποίες συχνά περιβάλλονται από το πνεύμα της συναδελφικής αλληλεγγύης. Επιδείξαμε όμως αποφασιστικότητα και επιμονή και προχωρούμε, στην ουσιαστική αντιμετώπιση των φαινομένων διαφθοράς, στο ξερίζωμα λανθασμένων αντιλήψεων και συμπεριφορών στο Αστυνομικό Σώμα.
Η έκταση και η φύση του προβλήματος αποτυπώθηκε πρόσφατα σε εμπειρική έρευνα που διενεργήθηκε στην Αστυνομία, στην οποία καταγράφηκαν και εισηγήσεις για μέτρα αντιμετώπισης του προβλήματος στη βάση των αποτελεσμάτων της έρευνας. Ανάμεσα στα νομοθετικά μέτρα που έχουν ληφθεί για αντιμετώπιση του προβλήματος είναι η διά νόμου σύσταση Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου που θα λειτουργεί και θα έχει τις αναγκαίες εξουσίες που θα της επιτρέπουν να εξετάζει κατά τρόπο αποτελεσματικό τις πράξεις ή παραλείψεις των μελών, οι οποίες συνιστούν διαφθορά και κατάχρηση εξουσίας. Η Υπηρεσία αυτή θα υπάγεται απευθείας στον Αρχηγό της Αστυνομίας και οι έρευνες της θα εποπτεύονται από τον Γενικό Εισαγγελέα και θα είναι αρμόδια να εξετάζει τα αδικήματα διαφθοράς και τις εν δυνάμει πράξεις διαφθοράς.
Επίσης, έχουν γίνει τροποποιήσεις στο Νόμο και τους Κανονισμούς της Αστυνομίας, στον Περί Προστασίας του Απορρήτου της Ιδιωτικής Επικοινωνίας (Παρακολούθηση Συνδιαλέξεων) Νόμο, για να ενισχύσουμε το οπλοστάσιο των ανακριτικών αρχών στη διερεύνηση υποθέσεων διαφθοράς, έχουν γίνει τροποποιήσεις στον περί Αναφοράς Πράξεων Διαφθοράς Νόμο που αφορά τους πληροφοριοδότες, με πρόνοιες προστασίας και επιείκειας, ώστε να ενθαρρύνουμε τις αναφορές για αδικήματα διαφθοράς και νομοθετικές ρυθμίσει για τους υπό κάλυψη αστυνομικούς.
Η διαφθορά δεν αφορά μια κυβέρνηση, αφορά ολόκληρη την κοινωνία και τους πολιτειακούς θεσμούς, γι’ αυτό και έχουμε ήδη ολοκληρώσει μια σειρά επαφών με όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα, όπου συζητήθηκε το πακέτο των νομοσχεδίων που έχουμε ετοιμάσει για πάταξη της διαφθοράς στην Αστυνομία, ώστε να έχουμε τη μέγιστη δυνατή συναίνεση και να ψηφιστούν άμεσα οι νόμοι και οι τροποποιήσεις. Η μηδενική ανοχή θα μπορεί να έχει και το ανάλογο νομικό οπλοστάσιο, πλέον, που επιβάλλεται για την αντιμετώπιση των φαινομένων διαφθοράς.
Παράλληλα, έχουν ληφθεί μια σειρά μέτρων που αφορούν το ανθρώπινο δυναμικό της Αστυνομίας, όπως είναι η θέσπιση κριτηρίων για τις μεταθέσεις, η εφαρμογή της εναλλαξιμότητας σε Υπηρεσίες της, ευάλωτες σε διαφθορά, καθορίστηκαν τα νέα κριτήρια πρόσληψης στην Αστυνομία, όπου αξιολογείται η υπευθυνότητα, η προσήλωση προς το καθήκον και αποκλείονται οι επιρρεπείς σε διαφθορά. Ως αποτέλεσμα των μέτρων που λήφθηκαν από την αρχή της διακυβέρνησης είχαμε ποινικές διώξεις μελών της Αστυνομίας για πράξεις διαφθοράς και κατάχρησης εξουσίας, ασκήθηκαν πειθαρχικές διώξεις και κάποια μέλη αναγκάστηκαν να υποβάλουν παραίτηση. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία δυο χρόνια πραγματοποιήθηκαν πέραν των 70 μεταθέσεων μελών, γιατί υπήρχαν πληροφορίες ότι εμπλέκονται σε θέματα διαφθοράς, αλλά δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία για να διωχθούν πειθαρχικά ή ποινικά.
Άλλα υλικοτεχνικά μέτρα που προωθούνται είναι, μεταξύ άλλων, η δημιουργία οικοσελίδας για υποβολή καταγγελιών, η εγκατάσταση συστήματος βιντεοπαρακολοΰθησης σε χώρους όπου υπάρχει αυξημένη πιθανότητα άσκησης υπέρμετρης βίας, η εγκατάσταση καμερών σε υπηρεσιακά οχήματα, και η εγκατάσταση συστήματος AVL σε υπηρεσιακά οχήματα ώστε να υπάρχει η δυνατότητα ηλεκτρονικού ελέγχου διακίνησης των οχημάτων».
Καλύτερη Αστυνομία, θα υπάρξει μόνο αν υπάρξουν καλύτεροι αστυνομικοί. Μήπως πρέπει να αναθεωρηθούν τα συστήματα εκπαίδευσης, μόρφωσης και επιμόρφωσης των μελών;
«Η Κυβέρνηση έχει ενισχύσει και θα συνεχίσει να ενισχύει την Αστυνομία και τις υπηρεσίες της, μέσα από τη συστηματική επιμόρφωση και ανάπτυξη των ικανοτήτων και δεξιοτήτων όλων των μελών της και μέσα από την εφαρμογή τέτοιων διοικητικών πρακτικών, ώστε να ενισχύεται η αξιοκρατία και η διαφάνεια. Δίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στη χρηστή διοίκηση, έχουμε θεσπίσει πλέον αξιοκρατικά κριτήρια για τις μεταθέσεις των μελών του Σώματος, ενώ με την ψήφιση των νέων κριτηρίων προσλήψεων εισάγονται νέα αντικειμενικά και αξιοκρατικά κριτήρια όσον αφορά την επιλογή των νέων μελών της Αστυνομίας.
Η αλλαγή αυτή αποτελούσε βασική προτεραιότητα της Κυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη και του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, στο πλαίσιο του στόχου για εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση της αποτελεσματικότητας του Αστυνομικού Σώματος. Είναι η πρώτη φορά που καταργείται η αναξιοκρατία και δεν αφήνονται περιθώρια για παρεμβάσεις, εφόσον με την κατάργηση της προσωπικής συνέντευξης αποκαθίστανται οι αδικίες που γίνονταν στις διαδικασίες προσλήψεων.
Πλέον, μέσω της διενέργειας ψυχομετρικών εξετάσεων που αξιολογούν το πόσο ευάλωτη είναι η προσωπικότητα του κάθε υποψηφίου και κατά πόσον διαθέτει αντίσταση στις πράξεις διαφθοράς, σε συνδυασμό με την αύξηση του βαθμού δυσκολίας στις αθλητικές δοκιμασίες, επιλέγονται οι καταλληλότεροι για τη μέγιστη αποδοτικότητα στην Αστυνομία, εμπεδώνεται η αξιοκρατία και ενδυναμώνεται ο βαθμός εμπιστοσύνης του πολίτη ως προς τον τρόπο λειτουργίας του Σώματος. Ταυτόχρονα, η μέτρηση του δείκτη μάζας σώματος, μας δίνει τη δυνατότητα να προσλαμβάνουμε άτομα τα οποία θα μπορούν να ανταποκριθούν με ευελιξία και επάρκεια στα καθήκοντα τους».
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο για καταπολέμηση της χειραγώγησης αθλητικών γεγονότων;
«Το νομοσχέδιο αυτό εισάγει μέτρα για την πάταξη του φαινομένου των στημένων αγώνων ως φαινομένου διαφθοράς στον αθλητισμό και περιλαμβάνει διατάξεις που ενισχύουν την αποτελεσματικότητα των διωκτικών αρχών, παρέχοντας τους τα αναγκαία ανακριτικά εργαλεία, περιλαμβανομένης της δυνατότητας συλλογής τηλεπικοινωνιακών δεδομένων και αποκάλυψης λογαριασμών.
Σε συνδυασμό με το νομοσχέδιο για άρση του απορρήτου της ιδιωτικής επικοινωνίας θα αποτελέσουν επαρκές νομικό πλαίσιο για εξιχνίαση και καταστολή των φαινομένων, αφού οι εμπειρογνώμονες της ΟΥΕΦΑ, κατά την πρόσφατη συνάντηση τους με στελέχη της Αστυνομίας και της ΚΟΠ, επισήμαναν ότι σε χώρες που εξιχνιάστηκαν τέτοιες υποθέσεις αυτό επιτεύχθηκε μετά από παρακολούθηση τηλεφωνικών συνδιαλέξεων.
Αφορά όλες τις αθλητικές δραστηριότητες και δεν θα περιορίζεται στο ποδόσφαιρο, ενώ θα ποινικοποιεί οποιαδήποτε ενέργεια, που αποσκοπεί στη χειραγώγηση αθλητικού γεγονότος, με ποινή που μπορεί να φτάσει τα επτά χρόνια φυλάκισης και τα €300.000 ευρώ πρόστιμο.
Θα γίνει τελικά n αλλαγή στη Λιμενική Αστυνομία για να μετονομαστεί σε Ακτοφυλακή; Ποιες οι αρμοδιότητες της και πού θα υπάγεται;
«Λαμβάνοντας υπόψη τις γεωπολιτικές εξελίξεις στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου, προωθείται η δημιουργία ενός νέου σώματος το οποίο θα αναλάβει την ευθύνη της επιτήρησης των θαλασσίων συνόρων και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς επίσης και της τήρησης της δημόσιας τάξης και ασφάλειας στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου. Σκοπός είναι η σύσταση ενός ανεξάρτητου επιχειρησιακού τμήματος, το οποίο θα μπορεί να ανταποκριθεί στις σύγχρονες προκλήσεις της θαλάσσιας ασφάλειας.
Η ακτοφυλακή, θα υπάγεται στον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης και στις αρμοδιότητες της θα περιλαμβάνει τον έλεγχο των συνόρων, την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης, της παράνομης αλιείας, της θαλάσσιας ρύπανσης, της εμπορίας ναρκωτικών και την πρόληψη και καταστολή κάθε μορφής οργανωμένου εγκλήματος στη θάλασσα».